از سفر

این روزها، بیشتر از هر زمان دیگری، قبل از خواب لیست پروازهای فرودگاه را چک می‌کنم.
قصد سفر ندارم و در انتظار رسیدن مسافری نیستم و مسافری را هم بدرقه نکردم و قرار نیست بدرقه کنم، فقط لیست پروازها را چک می‌کنم و به مسافران پرواز فکر می‌کنم و سعی می‌کنم قصه‌ی هرکدام را در ذهنم بسازم. 
قصه‌هایم گاهی غم‌انگیز است و گاهی خوشایند، گاهی ناتمام و گاهی طولانی و پر جزئیات و هربار غیرتکراری.

چرا این کار را هرشب ادامه می‌دهم؟
چون شیفته قصه‌بافتن و سفر هستم.
هربار بعد از هر قصه به این فکر می‌کنم که اگر من مسافر این پرواز بودم، چه و بعدتر دلم می‌خواهد من جای یکی از مسافرها باشم و در سفر.
بعد از این همه مدت ولی هنوز ساکنم و دست و پاهایم به این کار و زندگی بسته شده و حداقل تا چند ماه دیگر توان بریدن این زنجیرها را ندارم.

مبدا هرکجا باشد، من بیشتر از هرمقصدی به مسافران شیراز و رشت غبطه می‌خوردم و دوست داشتم من جای آن‌ها بودم.
آن‌قدر دلتنگ هستم که حاضرم ایمانم را به یک ماه در شیراز بودن بفروشم.

تجربه‌های دنیای بزرگ‌سالی(1)

این روزها انگار سوار بالون کوچکی باشم که فضای بسیار کمی دارد و توان کمی برای تحمل بار و ناچارم به پایین انداختن چیزهای سنگین زیادی که سال‌ها حفظ کرده بودم.
خیال می‌کردم بدون این جیزهای سنگین قدیمی توانم کم می‌شود و از رنج نبودن خم می‌شوم ولی حالا خوشحال‌ترم و دلم می‌خواهد چیزهای زیادتری را دور بریزم که طولانی سوار بالونم، در بالای بالا بمانم.

 

بعد از سال‌ها، لذت واقعی ترجمه

اولین باری که ترجمه کردم، بخشی از پروژه دانشگاه بود و بعدتر، در طول سال‌های تحصیل و همزمان با تدریس، مقاله‌‌های مختلفی ترجمه کردم. مقالاتی که نه علاقه‌ای به موضوع‌شان داشتم و نه حتی به اسم من چاپ می‌شد، تنها برای پول.
تمام سال‌ها به ترجمه این‌طور نگاه کردم و با وجود هیجان‌انگیز بودن، لذت عمیقی نبردم. از شروع اولین درد گردن هم ترجمه را کنار گذاشتم تا دو هفته قبل؛
دو هفته قبل، گاردین می‌خواندم و مقاله‌ای درباره کتابی به تازگی چاپ شده برای کودکان توجهم را جلب کرد و کتاب اتفاقی، یکی از بهترین کتاب‌هایی شد که این چند سال خواندم.
تمام مدت خواندن فکر کردم دوست دارم من مترجم این کتاب باشم و در نهایت امشب ترجمه فصل سوم کتاب تمام شد.
تمام مدت ترجمه به فکر چاپ و ارسال برای ناشر نبودم و فقط ترجمه کردم. فقط ترجمه کردم چون انگار من سال‌های نوجوانی شخصیت اصلی کتاب باشد و به خودم ترجمه این کتاب را بدهکار بودم.
نمی‌دانم بعد از تمام شدن ترجمه باید کاری انجام بدهم یا نه ولی می‌دانم خوشحالی عمیقی دارم که برای اولین بار کلمات شگفت‌انگیزی را برای خودم ترجمه کردم.

ردپای گذشته در مغز

دلتنگی‌های کولی سابق

دیروز ظاهرا اصفهان بودم ولی فکر و روحم هزار جای دیگر؛
صبح با دیدن مریم شروع شد و بعدتر وقتی نامه آقای «ث» در مجله را خواندم، دلتنگ کاشان شدم و بعدتر، وقتی تمام شب با «ع» حرف می‌زدیم، من فکر کردم کاش کاشان بودم و قدم می‌زدم و با آدم‌های محبوبم صحبت می‌کردیم.
دیروز موقع قدم زدن در چهارباغ، قبل از رسیدن مریم، پیرمردی جلوی من نشسته بود و آواز می‌خواند و من یاد یزد افتادم، یاد زورخانه صاحب‌الزمان در میدان امیر چخماق با آن آواها و معماری فوق‌العاده.
عکس لوکاس از دانشگاه کراکوف هم من را دلتنگ لهستان کرد و فکر کردم به وصال می‌رسم یا نه.

گاهی فکر می‌کنم در جهان دیگر کولی بودم؛
هرزمانی جایی در سفر با روحی شیدا وگرنه این همه دلتنگی برای مکان‌های مختلف طبیعی نیست.

و کاش آن‌قدر آزادانه زندگی می‌کردم که کاری جز در سفر بودن نداشتم.

از لذت کلمه‌بازی

بعد از چند سال، من دوباره یک خالق پاره‌وقت شدم؛
طولانی کلمات را می‌خوانم و به بو و مزه آن‌ها فکر می‌کنم و بعد آن‌ها را کنار هم می‌چینم.
کلمات انگار تکه‌های یک پازل هزارتکه باشند که باید مدام جابه‌جا‌ کنم تا شکلی ساخته باشند و این قشنگ‌ترین نلاش این روزها است، تلاشی که ذهنم را از تمام اتفاقات ناخوشایند، ترس و محدودیت‌ها دور می‌کند.
یادم نیست آخرین باری که این‌طور غرق چیزی شدم، چه زمانی بود اما الان بابت این غرق‌شدگی خوشحال‌ترین عالمم.

موضوعات را رئیس انتخاب می‌کند و خیلی هیجان‌انگیز و مطلوب نیست اما لذت نوشتن به ننوشتن برتری دارد، حتی اگر درباره تسمه تایم یا برتری ماشین‌های برقی باشد.

آخرین متن را همین دیشب تحویل دادم، متنی درباره تعمیر ماشین‌های برقی.
آخرین چیزی که این روزها علاقه‌ای به خواندن و یادگیری درباره آن دارم، همین است اما باید می‌نوشتم، باید می‌نوشتم تا اخراج نشوم و ذهنم از میان لیست طولانی دانشگاه‌ها و صرف فعل عجیب فرانسوی پاک شود و به بولوت فکر نکنم.
و همه‌چیز از ذهنم رفت جز بولوت؛
که بولوت خالق کلمات بود و لذت درگیری با کلمات را او یادم داد و همیشه زیباترین کلمات را برایم نوشت.
من به کلمات پناه برده بودم که بولوت را فراموش کنم ولی حالا بولوت همه‌جا در سرم است و من راه فراری بلد نیستم.

روزنوشت4

شادی‌ها شبیه ابرهایی هستند گذرا و هیچ امیدی به بودن آن‌ها نیست. برای مدت کوتاهی می‌توان از حضورشان لذت برد و بعدتر خاطره حضورشان را به یاد آورد.

نتایج ارشد آمد و برای چند ساعت از رتبه‌ام خوشحال بودم، تا زمانی که استاد دانشگاه فلان اعلام کرد امسال در نوبت روزانه و شبانه و پردیس فقط 10 نفر ظرفیت داریم و بقیه دانشگاه‌ها هم کاهش ظرفیت دارند و دو دانشگاه هم امسال پذیرش ندارند. 
شبیه آب یخی که یک‌دفعه روی سر همه‌ی ما ریخته باشد...
بعدتر دوستی برایم نوشت من و تو با این رتبه در رشته‌ی دیگری، بهترین دانشگاه قبول می‌شدیم ولی در این رشته فقط 20 نفر اول شانس دانشگاه دولتی دارند. 
ما احمقیم که برای این رشته این‌قدر دست و پا زدیم و چندماه بی‌وقفه خواندیم که نتیجه این شود؟
در جوابش چیزی نگفتم ولی شاید واقعا احمق هستیم و امید بیهوده داریم.

از زیبایی حلزون‌ها

من تمام عمر از تمام جانداران غیرآدمیزاد ترسیدم و بیشترین فاصله ممکن را از آن‌ها حفظ کردم.
هیچ زمانی علاقه عمیق آدم‌ها به جانداران و تمایل به زیستن با آن‌ها را درک نکردم و همیشه فکر کردم هرچقدر فوق‌العاده باشند، برای جهان دیگری هستند، دور از جهان آدم‌ها.
این میان بیشترین ترسم از جانداران کوچک بود و حلزون به طور خاص که فکر می‌کردم ساده و نازیبا و شاید بی‌فایده باشد. آخرین کتابی که خواندم ولی من را شیفته جهان حلزون‌ها کرد؛ کتاب صدای غذا خوردن یک حلزون وحشی.

دو سال قبل اتفاقی در قفسه جستارها دیدم و کنجکاوی دلیل خواندنش بود. تمام این دو سال چند باری به قصد خواندن سراغش رفتم ولی رها کردم تا دو هفته قبل که بی‌حوصله و غمگین بودم و شروع به خواندن کردم و جادوی روایت و دنیای حلزون‌ها درگیرم کرد.

کتاب درباره همزیستی زنی درگیر بیماری عجیب با یک حلزون وحشی در یک اتاق کوچک است و ماجرا از روزی شروع می‌شود که دوستی حلزون را از جنگل در گلدان بنفشه الیزابت، نویسنده کتاب، می‌گذارد و همین به کشف رازهای پنهان حلزون منجر می‌شود.

در طول کتاب، نویسنده از کنجکاوی و صبوری همزمان حلزون برای کشف و تلاش برای پیدا کردن راه‌های تازه می‌گوید، از دقت بالای حلزون به محیط اطراف و از هوشمندی او.
حضور حلزون باعث شده بود نویسنده جور دیگری به زندگی حوصله‌سربری که تنها به خوابیدن روی یک تخت ختم میشد، نگاه کند و شیفته جزئیات بودن را یاد بگیرد و کلمات نویسنده باعث شد فکر کنم باید مکث کنم، باید مکث کنم و صبوری را یاد بگیرم و از نو به جزئیات دقت کنم و شیفته زندگی بودن را تمرین کنم.
حلزون همان معلمی بود که در این روزها احتیاج داشتم که بدون حرف‌های عجیب و پیچیده و تکراری، نکات مهمی یاد بدهد.

و شاید حلزون همان معلمی باشد که همه‌ی ما آدم‌های غرق شلوغی به آن نیاز داشته باشیم

برای همه‌ی آدم‌هایی که از جستار خوانی لذت ببرند، به داستان‌های آرام و سکوت علاقه داشته باشند، داستان حلزون هیجان‌انگیز است.

 

روزنوشت3

زیر نور آفتاب کنار گلدان‌های مامان نشسته‌بودم و فکر می‌کردم اگر طولانی زیر نور آفتاب باشم، مثل این گلدان‌ها سبز می‌شوم یا به رهایی و خلوصی شبیه نقاشی پروانه اعتمادی می‌رسم؟
طولانی زیر نور آفتاب نشسته‌بودم و بدون جواب، در انتظار معجزه بودم که سبز شوم.

بعدتر یاد کتاب صدای غذا خوردن حلزون وحشی افتادم و فکر کردم همان‌‌قدر که شیفته نور هستم، دلم می‌خواهد شبیه حلزون داخل صدفم فرو بروم و از آدم‌ها پنهان بشوم تا غم فروکش بکند.
پنهان شدن در صدف غم و دلتنگی را کم‌ می‌کند؟ نمی‌دانم.

درونم پر تناقضم که بخشی از وجودم دوست دارد پنهان شود و بخشی دیگر دوست دارم زیر نور آفتاب غرق سبزینگی باشد و از تنهایی فرار کند.

رها در سبزینگی